Uchwała w sprawie budżetu gminy jest jedną z ważniejszych uchwał podejmowanych przez Radę Gminy. Stanowi podstawę gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego. Określa szereg istotnych parametrów m.in. takich jak wielkość dochodów, wydatków, kwotę planowanego deficytu, łączną kwotę planowanych przychodów (czyli zaciągniętych kredytów lub pożyczek) oraz rozchodów (spłaty rat kredytów i pożyczek), kwoty rezerw celowych i ogólnych. Podstawą konstrukcji budżetu jest analiza sytuacji finansowej i budżetowej gminy z uwzględnieniem zmian w uchwałach podatkowych oraz skutków sytuacji gospodarczej kraju. W uchwale budżetowej Rada Gminy może upoważnić Wójta m.in. do dokonywania zmian w planie wydatków, zaciągania kredytów, a także zakładania lokat bankowych w przypadku czasowo wolnych środków budżetowych.
Dochody budżetu gminy Goczałkowice-Zdrój na 2018 rok oszacowano na kwotę 42.952.092 zł. W tej kwocie mieszczą się dochody bieżące - 41.850.541 zł oraz dochody majątkowe - 1.101.551 zł. Po uwzględnieniu wolnych środków w kwocie 1.066.781 zł, stanowiących nadwyżkę środków pieniężnych pozostających na rachunku Gminy, wynikającą z rozliczeń kredytów i pożyczek z lat ubiegłych oraz przypadających do spłaty w 2018r. zobowiązań z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek w kwocie 607.752 zł, łączne dochody gminy w 2018r. wyniosą 43.411.121 zł. W przeliczeniu na 1 mieszkańca roczne dochody gminy wyniosą 6.533 zł. Wskaźnik ten w odniesieniu do dochodów własnych wyniesie 3.998 zł.
Struktura dochodów budżetu przedstawia się następująco:
1) subwencja oświatowa - 7.853.241 zł, co stanowi 18,09% dochodów
2) dotacje - 8.533.414 zł, co stanowi 19,66% dochodów
3) dochody własne - 26.565.437 zł, co stanowi 61,20% dochodów.
W grupie dochodów własnych najważniejsze pozycje to:
1) podatek od nieruchomości od osób prawnych i osób fizycznych - 8.526.710 zł, co stanowi 19,64% dochodów ogółem
2) udziały w podatku dochodowym od osób fizycznych - 8.651.904 zł, co stanowi 19,93% dochodów ogółem
3) różnego rodzaju usługi (dostarczanie wody, odbiór ścieków, wstęp na halę sportową i basen, odpłatność za przedszkola) – 6.762.326 zł, co stanowi 15,58% dochodów ogółem.
Wysokość dochodów budżetu gminy została określona w oparciu o następujące założenia:
1) wpływy z tytułu podatku od środków transportowych zostały obliczone na podstawie bazy danych dotyczących pojazdów podlegających opodatkowaniu, przekazywanych przez Starostwo Powiatowe w Pszczynie oraz obowiązujących stawek podatku
2) wpływy z pozostałych podatków wyliczono na podstawie deklaracji
podatkowych składanych przez podatników (przedsiębiorców, osoby fizyczne i prawne), zgodnie z obowiązującymi stawkami podatków i opłat lokalnych
3) udziały w podatku dochodowym od osób fizycznych ustalono na podstawie szacunków opracowanych przez Ministra Finansów
4) wielkość subwencji ogólnej dla gminy została określona przez Ministra Finansów w październiku 2017r. i zostanie zweryfikowana w I kwartale 2018r.
5) wielkość dotacji na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie ustawami ustalono na podstawie danych przekazanych przez Śląski Urząd Wojewódzki
6) wpływy z tytułu opłaty eksploatacyjnej w kwocie 1.500 zł
7) wielkość dochodów z najmu, dzierżawy i wieczystego użytkowania obliczono na podstawie umów zawartych przez gminę
8) wpływy z tytułu opłat za wodę i ścieki oszacowano na podstawie wniosku taryfowego sporządzonego przez AZK
9) wpływy z tytułu działalności GOSiR oszacowano na podstawie wyliczeń przedstawionych przez Kierownika tej jednostki.
Na tle tych liczb stanowiących aktualne odzwierciedlenie gminnych finansów interesująco wypada porównanie z uchwałą budżetową na 2015 rok, a więc pierwszą uchwałą budżetową w obecnej kadencji.
Dochody budżetu gminy Goczałkowice-Zdrój na 2015 rok oszacowano na kwotę 34.837.714 zł. W tej kwocie mieściły się dochody bieżące - 31.206.579 zł oraz dochody majątkowe - 3.631.135 zł.) W przeliczeniu na 1 mieszkańca roczne dochody gminy oszacowano w 2015r. na kwotę 5.292 zł. Wskaźnik ten w odniesieniu do dochodów własnych wynosił 4.740 zł.
Struktura dochodów budżetu przedstawiała się następująco:
1) subwencja oświatowa - 5.837.871 zł, co stanowi 16,76% dochodów
2) dotacje - 3.118.702 zł, co stanowi 8,95% dochodów
3) dochody własne - 25.881.141 zł, co stanowi 74,29% dochodów.
Najważniejsze pozycje w grupie dochodów własnych, w 2015r.:
1) podatek od nieruchomości od osób prawnych i osób fizycznych - 6.800.000zł, co stanowi 19,52% dochodów ogółem
2) udziały w podatku dochodowym od osób fizycznych - 6.098.649zł, co stanowi 17,51% dochodów ogółem
3) różnego rodzaju usługi (dostarczanie wody, odbiór ścieków, wstęp na halę sportową i basen) – 6.738.412 zł, co stanowi 19,34% dochodów ogółem.
Porównując te dwa lata można wyciągnąć określone wnioski pamiętając przy tym o kilku elementach, które na ten budżet się składają. Większy budżet po stronie dochodów to w dużej mierze znaczący wzrost dotacji, który jest wynikiem m.in. realizacji Programu „Rodzina 500 Plus” oraz innych programów w ramach zadań statutowych realizowanych przez Ośrodek Pomocy Społecznej. Większy budżet po stronie dochodów to również wynik większych udziałów w podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych, co jest efektem m.in. niskiego wskaźnika bezrobocia i rozwoju przedsiębiorczości w gminie. Warto też pamiętać, że przez trzy lata z rzędu opłaty za wodę i ścieki utrzymane były na tym samym poziomie i nie planuje się wzrostu tych opłat w 2018 roku. Stawki podatku od nieruchomości na rok 2018 podniesiono o ok. 1,9% mając na względzie fakt, że przez ostatnie trzy lata (2015, 2016 i 2017) nie były one zmieniane.
Dla przyszłorocznego budżetu ważne jest ponadto zamknięcie starych spraw, ostateczne rozliczenie i uregulowanie w grudniu br. zobowiązań z tytułu nadpłaty w podatku od nieruchomości z poprzednich lat.
Zadłużenie z tytułu zaciągniętych pożyczek i kredytów na koniec 2018r. wynosić będzie 2.107.191 zł co stanowi 4,9 % planowanych dochodów gminy. W stosunku do grudnia 2017r. zadłużenie zmniejszy się o kwotę 607.752 zł.
W uchwalonym na 2018 rok budżecie gminy ujęto dotacje w kwocie 1.213.784 zł z tytułu pozyskania środków unijnych. Na taką kwotę opiewają decyzje o przyznaniu dotacji dla gminy, wydane przez instytucji wdrażające programy unijne na dzień uchwalania budżetu. W trakcie roku budżetowego gmina będzie aplikować o kolejne dotacje w ramach ogłaszanych konkursów.
Maria Ożarowska